Hỏi: Nên xét lại chính mình hơn là tìm kiếm lỗi người.
(Bài giảng trong lớp Diệu Pháp thời giảng kinh Pháp Cú, Minh Hạnh chuyển biên)
TT Giác Đẳng giảng : Đức Phật Ngài đề cập đến một tánh hạnh con người của chúng ta làm thành thói quen, hay chỉ là tật xấu đơn giản mà thôi. Trong thế gian đó có thể nói rằng bản thân của chúng ta đều có hoặc ít hoặc nhiều. Nhưng Đức Phật cho biết rằng một số thói tật xấu có thể làm nguy hại sự tu tập của chúng ta. Đó là, một người ưa tìm lỗi của người khác sẽ tạo điều kiện cho sự phiền não trong lòng mình tăng trưởng, người đó không thể đắt đạo chứng quả được.
Hầu như chúng ta ít có nghĩ rằng những tật xấu nhỏ như vậy ảnh hưởng đến trong đời sống chúng ta, nhưng qua cái nhìn của Đức Phật thì tật xấu chỉ nhỏ, nhưng nó thường xuyên xảy ra trong đời sống và nó trở thành một phần quan trọng trong đời sống, lập đi lập lại hầu như ngày nào cũng có, nó sẽ hướng tâm tư của chúng ta đi về một cảnh giới khác hoàn toàn.
Chúng tôi được nghe Ngài Achaan Maha Boowa đã đề cập đến một sự việc: nếu chúng ta nói lời những lời nhảm nhí vô ích, tuy rằng lời nhảm nhí vô ích không hại ai, chỉ là lời nói tào lao mà thôi, lời nói nhảm nhí vô ích cho chúng ta thấy rằng một người không quí trọng thì giờ, và không có quí trọng điều gì có được ở trong cuộc sống, người đó không nhận định được điều gì nên làm và đáng làm. Điều đó cũng chứng tỏ, một người thường nói lời nhảm nhí vô ích tức là người không có mục đích gì quan trọng hơn để làm, do vậy người này tiếp tục nói nhảm nhí vô ích .
Đối với chúng ta, việc nói chuyện tào lao không có lỗi gì nặng như giết người, cướp của, nhưng đối với vị Thiền sinh hành thiền thì điều đó là điều ngăn ngại rất lớn. Ngày xưa cũng vậy, Đức Phật Ngài dạy một người sống mà chỉ nhắm vào lỗi người khác, khi người đó chỉ trích người mà không tự xét lại chính mình và không thấy rõ việc nào là việc nên làm, thì tất nhiên người đó đang làm việc hết sức tai hại, tạo điều kiện cho phiền não sanh khởi.
